abrir : açmak
acabar : bitirmek
aceptar : kabul etmek
alcanzar : ulaşmak, yakalamak
aparecer : görünmek
ayudar : yardım etmek
B
buscar : aramak
beber: içmek
C
caer : düşmek
cambiar : değişmek
comenzar : başlamak
comprender : anlamak
conocer : tanımak
conseguir : elde etmek
considerar : düşünmek, dikkate almak
contar : saymak, ilgili olmak
convertir : sohbet etmek
correr : koşmak, kaçmak
crear : yaratmak, yapmak
creer : inanmak
cumplir : yerine getirmek
D
dar : vermek
deber : -meli, -malı
decir : söylemek
dejar : bırakmak, terk etmek
descubrir : keşfetmek
dirigir : yönlendirmek
E
empezar : başlamak
encontrar : bulmak
entender : anlamak
entrar : içeri girmek
escribir : yazmak
escuchar : dinlemek, duymak
esperar : beklemek, umut etmek
estar : olmak
estudiar : ders çalışmak
existir : var olmak
explicar : açıklamak
F
formar : şekillendirmek
G
ganar : kazanmak, elde etmek
gustar : memnun olmak, rica etmek
H
haber : sahip olmak
hablar : konuşmak
hacer : yapmak
l
ir : gitmek
jugar : oyun oynamak, spor yapmak
leer : okumak
levantar : kaldırmak
llamar : isimlendirmek
llegar : varmak
llevar : taşımak, götürmek
lograr : elde etmek
M
mantener : korumak
mirar : izlemek, bakmak
morir : ölmek
N
nacer : doğmak
necesitar : ihtiyaç duymak
ntentar : denemek
O
ocurrir : meydana gelmek
ofrecer : teklif etmek
oír : duymak
P
pagar : ödeme yapmak
parecer : gibi görünmek
partir : bölümlemek
pasar : geçmek, zaman harcamak
pedir : talep etmek
pensar : düşünmek
perder : kaybetmek
permitir : izin vermek
poder : -ebilmek
poner : yerleştirmek
preguntar : sormak
presentar : takdim etmek
producir : üretmek
Q
quedar : kalmak
querer : istemek
S
realizar : başarmak, tamamlamak
recibir : karşılamak
reconocer : hatırlamak
recordar : hatırlamak
resultar : sonuçlanmak
S
saber : bilmek
sacar : çıkarmak
salir : gitmek, dışarı çıkmak
seguir : takip etmek
sentir : hissetmek
ser : olmak
servir : yerine getirmek
suponer : desteklemek
T
tener : sahip olmak
terminar : bitirmek
tocar : dokunmak, şarkı çalmak
tomar : almak, içmek
trabajar : çalışmak
traer : getirmek, taşımak
tratar : tedavi etmek, iyileştirmek
U
utilizar : kullanmak
V
venir : gelmek
ver : görmek
vivir : yaşamak
volver : geri dönmek
abrir (açmak)
Abrola caja para ver mi regalo.
Hediyemi görmek için kutuyu açıyorum.
Abriste la puerta?
Bu kapıyı açtın mı?
Abrirâ la tienda hoy?
Bugün dükkanı açacak mı?.
aceptar (kabul etmek)
Aceptaré tu solicitud de amistad en Facebook.
Facebook'tan arkadaşlık isteğini kabul edeceğim.
Acepto hablar solo con gente amigable.
Sadece arkadaş canlısı insanlarla konuşmayı kabul ediyorum.
Ella acepta comprar mi nuevo libro
O, yeni kitabımı almayı kabul ediyor.
Aceptar este resultado negativo del examen no es tan fâcil.
Bu olumsuz sınav sonucunu kabul etmek o kadar kolay değil.
alcanzar (ulaşmak)
Puedo alcanzar el teléfono.
Telefona ulaşabilirim.
Estoy a punto de alcanzarte.
Sana ulaşmak üzereyim.
ayudar (yardım etmek)
¡Perdóneme! ¿Puedo ayudarlo?
Affedersiniz! Size yardım edebilir miyim?
Si quieres hablar español correctamente, este libro te ayudará.
İspanyolcayı doğru kullanmak istiyorsanız bu kitap size yardımcı olacaktır.
Para poder encontrar el camino de casa las estrellas en el cielo me ayudan mucho.
Evin yolunu bulabilmem için gökyüzündeki yıldızlar bana çok yardımcı oluyor.
parecer (görünmek)
Parece feliz esta noche.O, bu gece mutlu görünüyor.
O, iyi biri gibi görünüyor.
Yağmur yağacak gibi görünüyor.
ser (olmak)
Soy de Mexico.
(Meksikalıyım.)
Eres una buena personad.
(Sen iyi bir insansın.)
Ella es feliz.
(O mutlu.)
Yo era feliz enla escuela.
(Okulda mutluydum.)
Ella es hermosa.
(O güzeldir.)
estar (olmak)
Para estar seguro, necesito comprobarlo.
(Emin olmak için kontrol etmeliyim.)
Estoy seguro de gue tienes razön.
(Haklı olduğunuzdan eminim.)
Fiil nedir?
Kelimeler türlere ayrılırlar. Fiil de, bu türlerden birisidir. Dolayısıyla bazı kelimeler fiil türüne ait kelimelerdir. Bu kelimeler "eylem, hareket, oluş" ifade ederler.
Örneğin "libro" (kitap) kelimesi bir hareket, eylem ya da oluş ifade etmiyor. O halde bu kelime fiil değildir. "escuchar" (dinlemek) kelimesi ise bir eylem ifade etmektedir. O halde bu kelime fiil türünden bir kelimedir.
Bahsedilen "eylem, hareket" fiziksel olması zorunlu değildir. Fiziksel bir hareket durumu olmasa bile bir oluş meydana geldiği için o kelimeler yine fiil grubuna dahil olmaktadır.
Örneğin "creer" (düşünmek) fiziksel bir hareket, eylem ifade etmiyor ancak yine de bir oluş bildiriyor. Bu yüzden dolayı bu kelime fiildir.
Fiillerin yapısı
Türkçede fiiller "-mek, -mak" son ekleri ile biterler.
İspanyolcada fiiller "-ar, -ir, -er" son ekleri ile biterler.
Ama yukarıda bahsettiğimiz durum, sadece o fiilin mastar yani yalın hali için geçerlidir.
Mastar - yalın hal: o fiilin herhangi bir zaman dilimine ya da kişiye göre çekimlenmemiş halidir. Yani o fiil kullanılıp, o fiilden bir cümle kurulmamışsa o fiil muhtemelen yalın haldedir.
Örnek;
escuchar (dinlemek)
Yukarıda fiil yalın haldedir. Çünkü ne bir kişi, ne de bir zaman ifade ediyor. Yani bir cümle kurulmuş değil.
escucho (dinliyorum)
Yukarıdaki fiil ise çekimlenmiştir. Çünkü 1. tekil şahsı ve geniş zamanı ifade etmektedir. Bu fiil aynı zamanda bir yargı ifade etmektedir ve yargı ifade eden kelime ya da kelime gruplarına "cümle" denir.
Fiil çekimlemek; fiil türünden bir kelimenin herhangi bir zaman dilimine göre herhangi bir şahsa göre şekil alması demektir.
Fiil ne zaman kullanılır?
Duygu ve düşüncelerimizi ya da gerçekleşen bir eylemi, oluşu, durumu ifade etmek istediğimiz zaman fiil kullanırız. Her türlü eylemi, oluşu ifade edebilmemize olanak sağlayan birçok fiil bulunmaktadır.
Bu yazının başında İspanyolca fiiller listesini de Türkçe karşılıkları ile sizlere sundum. O listeyi incelediğinizde pek çok türden durum için kullanabileceğiniz pek çok farklı fiilin olduğunu görebilirsiniz.
Ancak fiil kullanımlarında dikkat edilmesi gereken temel ayrıntı ise bazı fiillerin hem ana hem de yardımcı fiil olarak da kullanılabildikleridir.
Yani fiilleri kullanımları, yapıları bakımından farklı çeşitlere ayrılırlar. Kullanımları bakımından ana ve yardımcı olmak üzere ikiye ayrılırlar.
Yapıları bakımından ise düzenli ve düzensiz olmak üzere ikiye ayrılırlar.
Standart bir fiil genellikle ana fiil olarak kullanılır.
Örnekler;
Quiero escuchar musica
müzik dinlemek istiyorum
Yo juego juegos.
Oyun oynarım.
Yo cerré la puerta.
Kapıyı kapatırım.
Yukarıdaki örnek cümlelerde tek bir fiil kullanılmıştır. Bu cümlelerde kullanılan fiiller (escuchar, jugar, cerrar) ana fiillerdir.
Puedo cerrer la puerta.
(Kapıyı kapatabilirim.)
Yukarıdaki cümlede "cerrer" (kapatmak) fiili ana, "pueder" (-ebilmek) fiili yardımcı fiildir. Bu cümlede iki fiil vardır çünkü "pueder" fiili, "cerrer" fiiline yardımcı olarak "-ebilmek" anlamını verebilmesini sağlamıştır.
Te estoy escuchando.
(Seni dinliyorum.)
Bu cümlede de iki fiil vardır. Yardımcı fiil "estar" fiilidir. Bu cümlede "estar", yardımcı fiil olarak kullanılarak "escuchar" fiilinin şu an gerçekleştirilmesini sağlamıştır. Yani şimdiki zamanda bir cümlenin kurulabilmesi için "estar" fiiline ihtiyaç duyuyoruz.
Fiil nasıl kullanılır?
Bir fiili kullanmak için çekimleme yapmak gerekir. Çekimlemek demek, o fiili bir kişiye ve bir zamana göre şekillendirmek demektir.
Örneğin "mirar" (bakmak) fiilini kullanarak bir cümle kurmak istiyorsak önce şuna karar vermeliyiz; bakmak eylemini kim gerçekleştirecek, bakmak eylemi hangi zaman diliminde gerçekleşecek?
Diyelim ki, bu sorulara şu cevapları verdiniz; ben, geniş zaman
Bu durumda "mirar" fiilimiz mastar - yalın halden çıkar ve "miro" şeklini alır. Çünkü İspanyolca geniş zamanda 1. tekil kişiye göre çekim yapılabilmesi için fiilin mastar ekinin kaldırılıp, o ek yerine "o" harfinin koyulması gerekmektedir.
Sonuç olarak fiili kullanmak için çekimlemek gerekir. Çekimleme yapabilmek için ise kaç tane şahıs olduğunu ve kaç tane zaman dilimi olduğunu bilmek gerekiyor.
Şahıs ve zamanları öğrendiğinizde; her bir zaman dilimi için belirlenmiş olan kuralları öğrenip, o şahıs dilimine göre fiili çekimleyebilirsiniz.
Fiil çekimleme işlemini yaptıktan sonra ise cümlenin diğer ögelerini ekleyebilirsiniz ya da sadece tek kelimeden, yani kullandığınız fiilden oluşturmuş olduğunuz cümleyi de kullanabilirsiniz.
Fiillerin çeşitleri
Fiiller yapılarına ve işlevselliklerine göre çeşitlere ayrılırlar.
Yapılarına göre: Düzenli - Düzensiz Fiiller
Düzenli fiiller, çekimlendikleri zaman şekil olarak değişim göstermeyen fiillerdir ve genel fiil çekimleme kurallarına uygun bir şekilde çekimlenebilirler.
Düzensiz fiiller ise çekimlendikleri zaman az ya da önemli ölçüde değişen fiillerdir. Bazı fiiller o kadar çok değişir ki eğer daha önceden o fiilin o şekle girebildiğini öğrenmediyseniz o fiili tanımanız imkansız gibidir.
İşlevselliklerine göre; Ana - Yardımcı Fiiller
Ana fiiller cümlenin yüklemi olan fiillerdir. Yardımcı fiiller ise bazı durumlarda ana fiillere yardımcı olan fiillerdir.
Yardımcı fiillerin sayısı azdır ve modal fiiller olarak da bilinen fiiller aynı zamanda yardımcı fiiller grubuna dahil edilebilir.
Bazı popüler yardımcı fiiller aşağıda görebilirsiniz;
estar
- Şimdiki zaman cümlesi kurabilmemiz için yardımcı olur.
haber
- Bazı bitmiş ve geçmiş zamanlı cümlelerin kurulumunda yardımcı olur.
pueder
- Ana fiilin "-ebilmek" anlamını vermesinde yardımcıdır.
